Internet i wprowadzenie do zagadnień Public Relations.

Wprowadzenie do zagadnień Public Relations.

Rozdział ten poświęcony jest ogólnemu wprowadzeniu do tematyki Public Relations.

Z racji jednak faktu, iż to nie tradycyjne Public Relations jest tematem mojej pracy ograniczyłem się tu jedynie do przedstawienia najczęściej używanych definicji Public Relations oraz zapoznania czytelnika z istotą dziedziny. Informacje o najważniejszych technikach tradycyjnego PR (np.: wydawnictwa zakładowe, konferencje prasowe) zdecydowałem się zamieścić w rozdziałach bezpośrednio dotyczących zastosowania Internetu jako narzędzia Public Relations. Przedstawienie to ma przy tym charakter również ogólny i bazuje na swoistych zestawieniach technik sieciowych z tradycyjnymi.

Najkrócej rzecz ujmując istotą public relations jest informowanie. To jak ujął Fraser.P.Seitel „podejmowanie słusznych działań i komunikowanie o nich”¹.

Oczywiście takie sformułowanie niewiele w istocie mówi o tym, czym jest public relations, oraz jakie znaczenie ma dla organizacji wykorzystującej pr w swojej działalności. Podejmując próbę jednoznacznego zdefiniowania dziedziny napotykamy na wiele trudności związanych głównie z zakresem działań, jakie pr w sobie zawiera.

Obecnie funkcjonuje ponad 2000 definicji public relations, z których żadna, jak zauważa Wojciech Budzyński nie jest satysfakcjonująca dla większości praktyków.

Ciekawą regułą jest to, iż w każdym ogólnym materiale źródłowym autorzy przytaczają cały szereg wzajemnie uzupełniających się definicji PR. W niniejszym podrozdziale postaram się umieścić te z definicji, które najczęściej można spotkać w opracowaniach dotyczących PR, następnie postaram się dokonać ich syntezy. Poniższe definicje public relations stanowią wybór opracowań: Fraser p. Seitel – “Public relations w praktyce“, Warszawa 2003, Wojciech Budzynski- „Public Relations zarządzanie reputacją firmy” Warszawa 2000, „Akademia PR, podstawy” –

„public relations jest funkcją zarządzania o ciągłym i planowym charakterze, dzięki której organizacja pozyskuje i podtrzymuje zrozumienie, sympatię i poparcie tych, którymi jest zainteresowana obecnie lub może być zainteresowana w przyszłości – poprzez badanie ich opinii o organizacji, w celu maksymalnego dostosowania do ich celów swojej działalności, aby osiągnąć – poprzez planowe, szerokie rozpowszechnienie informacji – lepszą współpracę ze społeczeństwem oraz skuteczniej realizować swoje interesy.”
Międzynarodowe Stowarzyszenie public relations

„Jako funkcja zarządzania public relations obejmuje następujące zadania :
– wnioskowanie, analiza i interpretacja opinii publicznej, nastawienia i problemów, które mogą wywierać pozytywny lub negatywny wpływ na działalność i plany organizacji,
– doradzanie kierownictwu wszystkich szczebli organizacji w sprawach zasad działania i komunikowania przy uwzględnieniu wszystkich publicznych aspektów oraz społecznej i obywatelskiej odpowiedzialności własnej organizacji”
Amerykańskie Stowarzyszenie public relations

” public relations to przemyślane, planowe i ciągłe starania o osiągnięcie i utrzymanie wzajemnego zrozumienia pomiędzy dana organizacją a jej otoczeniem”
Brytyjski Instytut Public Relations

„public relations to zarządzanie procesami komunikacyjnymi między organizacją i osobami a ich grupami odniesienia przez świadome, celowe i systematyczne kształtowanie tych procesów”
Niemieckie Stowarzyszenie public relations

„Public relations oznacza rozwijanie zaufania i dążenie do osiągnięcia zrozumienia i sprzyjających warunków działania”
Szwajcarskie Stowarzyszenie PR

„Praktyczne działania w ramach public relations to dziedzina sztuki i gałąź nauki społecznej polegająca na analizie tendencji, przewidywania ich konsekwencji, doradztwie dla kierownictwa różnych instytucji oraz wdrażanie zaplanowanych programów działań, które będą służyć zarówno danej instytucji, jaki dobru publicznemu”.
Deklaracja Meksykańska

„Public relations” ( ang. 'stosunki publiczne’) – kreowanie wizerunku firmy.
Słownik Wyrazów Obcych

„Public relations to dostarczanie informacji, perswadowanie skierowane na zbliżenie postaw i działań organizacji do nastawienia klientów, a postaw klientów do nastawienia instytucji”.
Edward Bernays

„Public relations to sztuka i nauka osiągania harmonii z otoczeniem poprzez wzajemne porozumienie oparte na prawdziwej i pełnej informacji”.
Sam Black

„Jeśli założymy, że reklama jest tym, co firma mówi o sobie, to musimy przyjąć, że public relations to dokładnie wszystko to, co inni mówią o firmie”.
Anna Gregory

„Public relations to system zarządzania komunikacja między organizacją, a jej otoczeniem”
J. Gruning, T. Hunt

” Public relations to wszelkie działania mające na celu promowanie lub/i ochronę wizerunku przedsiębiorstwa lub produktu”.
Philip Kotler

„PR to informacja plus dopasowanie plus integracja”.
Alfred Oeckl

„Public relations jest unikatowym know-how, wiedzą na temat tego, jak sprawić, by pewne rzeczy dokonały się po naszej myśli. Jego zasadą jest wrażliwość na ludzi i czas w odniesieniu do rynku, konkurencji, sytuacji kryzysowych lub spraw o skali światowej”.
Charles Zeanah

” Public relations to planowe, perswazyjne komunikowanie się zmierzające do wywołania wpływu na znaczenie grupy społecznej lub też umiejętne przesłanie idei do rozmaitych grup społecznych w celu wywołania pożądanego rezultatu”.
Z. Zemler

„Public relations to działania, których celem jest tworzenie i utrzymanie zaufania do przedsiębiorstwa w otoczeniu, w którym ono działa, oraz utrzymanie dobrego klimatu w stosunkach pomiędzy firmą lub grupa firm a społeczeństwem”.
Mediarun.pl

W 1975 r. Fundacja Badań i Edukacji Public Relations (Foundation for Public Relations Research and Education) zleciła przeprowadzenie kompleksowych badań mających na celu zformułowanie jednoznacznie brzmiącej a zarazem uniwersalnej definicji public relations. W badaniu ty wzięło udział 75 osób związanych z branżą PR, które po dokonaniu analizy 472 różnych definicji opracowały nową, ich zdaniem najbardziej uniwersalną, definicje dziedziny:

„ Public Relations są samodzielną funkcją zarządzania pomagającą ustanowić i utrzymać wzajemną komunikację, zrozumienie, akceptacje i współpracę między organizacją i jej otoczeniem; pomagają zarządzać problemami lub zagadnieniami; pomagają zarządowi w uzyskiwaniu informacji na temat opinii otoczenia i reagowaniu na nią; definiują i podkreślają obowiązek zarządu służenia interesowi publicznemu; pomagają zarządowi w uzyskiwaniu informacji o zmianach i skutecznych możliwościach ich wykorzystania, służąc jako system wczesnego ostrzegania pomagający przewidywać trendy; ponadto jako główne narzędzie wykorzystują badania oraz rzetelne i etyczne techniki komunikacyjne”.

W wielu opracowaniach można znaleźć głębszą analizę definicyjną słowa „Public Relations” – według Johna Marstona spojrzenie na tą dziedzinę powinno być ujęte za pomocą czterech funkcji (R-A-C-E – Research, Action, Communication, Evaluation) :

a.) badania

b.) działanie

c.) komunikowanie

d.) ocena

Ich zastosowanie powinno wiązać się z badaniem postaw wobec danego zagadnienia, dostosowaniem programów reakcji organizacji na to zagadnienie, komunikowaniem tych programów celem zdobycia zrozumienia i poparcia oraz z oceną wpływu działań komunikacyjnych na otoczenia. Formuła R-A-C-E rozszerzona została przez Sheile Clough do pięcioczęściowej R-O-S-I-E (Research objectives, strategies, implementation, evaluation). Sugeruje ona umieszczenie funkcji celów i strategii oraz wdrożenia ich pomiędzy badania i ocenę². Obie te formuły(R-A-C-E i R-O-S-I-E) bazują na definicji Public Relations opracowanej przez Denny Grinswald – założycielkę „Public Relations News”; „Public Relations to funkcja zarządzania która wpływa na nastawienie otoczenia, określa strategie i procedury jednostek lub organizacji wobec interesu publicznego oraz planuje i wykonuje program działania w celu uzyskania zrozumienia i akceptacji otoczenia”.

Przytoczenie wielu różnych definicji wydało mi się konieczne, jako że spór o definicje PR nie ma charakteru tylko teoretycznego. Jak zauważa Wojciech Budzyński w zależności od przyjętego punktu widzenia zmianie ulega wyliczenie osób zatrudnionych w branży PR (np. w USA ich liczba waha się od 35 000 do 100 000 w zależności od przyjętego kryterium oceny). Uwzględniając wszystkie różnice definicyjne Budzyński podejmuje próbę syntezy:

„ Public relations jest planowa, ciągła i prowadzona z uwzględnieniem wyników systematycznych badań działalność, polegająca na przekazywaniu przez przedsiębiorstwo specjalnie przygotowanych w różnej formie informacji, w celu stworzenia w podmiotowym otoczeniu tego przedsiębiorstwa jego pożądanego obrazu, pozwalającego na lepsze zintegrowanie się z tym otoczeniem oraz ułatwiającego realizację podstawowych celów przedsiębiorstwa. Działalność ta może być prowadzona przez inne organizacje, w tym nie nastawione na osiąganie zysku”³.

Wedle tej definicji do zakresu Public Relations zaliczyć można następujące działania:

– publicity (media, relations) czyli współpraca ze środkami masowego przekazu.

– tworzenie tożsamości przedsiębiorstwa

– sponsoring

– lobbying

– zarządzanie sytuacją kryzysową

– redagowanie wydawnictw własnych

– pewne formy reklamy, których celem jest tworzenie wyobrażenia o całym przedsiębiorstwie a nie tylko o oferowanych przez nie produktach czy usługach.

Według Melvina Sharpe public relations sprowadzają się do procesu harmonizującego długoterminowe związki pomiędzy jednostkami i organizacjami w społeczeństwie. Proces ten wykorzystuje pięć zasad:

– uczciwą komunikację w celu uzyskania wiarygodności

– otwartość i konsekwencję w działaniu w celu zdobycia zaufania

– brak stronniczości w działaniu w celu uzyskania poczucia wzajemności i dobrej opinii

– stałą komunikację dwustronną mającą na celu zapobieżenie alienacji i tworzenie dobrych układów i powiązań

– badanie i ocenę otoczenia w celu określenia działań lub korekt potrzebnych do tworzenia harmonii społecznej

Public relations to jak stwierdza Fraser P. Seitel komunikacja (utrzymywanie stosunków) ze społeczeństwem. Społeczeństwo jednak w tym ujęciu nie jest traktowane jako całość, lecz podzielone na różne grupy charakteryzujące się odmiennymi potrzebami, które wymagają odmiennych typów komunikowania. Grupy te tworzą tzw. otoczenie organizacji. Owo otoczenie zdefiniować można jako grupę ludzi organizującą się, gdy: jest w podobnej, nieokreślonej sytuacji – > rozpoznaje co jest nieokreślone i problematyczne w danej sytuacji

-> organizuje się by rozwiązać ten problem.

Otocznie można podzielić na kilka podgrup:

– Wewnętrzne i zewnętrzne.

– podstawowe, drugorzędne i marginalne.

– tradycyjne i przyszłościowe.

– zwolennicy, przeciwnicy oraz niezdecydowani.⁴

Jak to już zostało stwierdzone istotą public relations jest informowanie. Informowanie to powinno się odbywać na zasadzie dwustronnej komunikacji pomiędzy organizacją a społeczeństwem (a dokładniej – jego konkretnymi grupami), Jednocześnie owo informowanie powinno cechować się uczciwością i prawdomównością, nie powinno łamać ogólnie przyjętych zasad etycznych, gdyż od zachowania tychże warunków zależeć może wiarygodność organizacji. Jak pisze Kathie Leeper zadaniem pracowników public relations jest „doradzanie klientom aby raczej dostosowali się do warunków i oczekiwań społecznych niż próbowali manipulować otoczeniem dla dobra organizacji”⁵.

3. Ogólna charakterystyka Internetu

Jeszcze pod koniec lat 80-tych mało kto znał znaczenie słowa „internet”. W firmach królowały teleksy a technologia WWW (World Wide Web) nie była w ogóle dostępna. Wzrost mocy obliczeniowej mikrokomputerów, ich dostępności dla masowego użytkownika oraz ,co w moim odczuciu najistotniejsze, rozwój aplikacji opartych na filozofii GUI( Graphical User Interface) doprowadziły do powstania technologii WWW i gwałtownego rozrostu sieci internetowej.

Internet, jako specyficzne medium masowego przekazu, na płaszczyźnie społecznej okazał się niezwykle ekspansywny – w krótkim czasie został przyswojony przez niemal wszystkie aspekty życia społecznego. W zaledwie kilkanaście lat od powstania interfejsu World Wide Web obszary internetowej infostrady przemierzają codziennie miliony użytkowników indywidualnych oraz przedstawicieli wszystkich typów firm i instytucji z całego niemal świata. W sieci powstają grupy religijne, prowadzi się wirtualne wojny, zarabia pieniądze( lub bankrutuje), kupuje, sprzedaje, studiuje, kradnie i wreszcie nawet wirtualnie romansuje.

Jakiekolwiek opracowanie dotyczące Internetu, musi operować chociaż minimalną liczbą pojęć informatycznych. Dla osób nie posiadających wiedzy informatycznej lub znajomości podstawowych pojęć, zrozumienie istoty takiego opracowania może okazać się niemożliwe.

Z tej przyczyny całość mojej pracy zdecydowałem się podzielić na trzy zasadnicze bloki tematyczne, niniejszy podrozdział zdecydowałem się poświęcić wprowadzeniu w zagadnienia Internetowe, przedstawieniu historii Internetu, teoretycznych podstaw funkcjonowania sieci, oraz szeregu podstawowych pojęć Internetu.

3.1. Podstawy funkcjonowania sieci Internetowej

Internet jest zbiorem tysięcy różnych sieci komputerowych komunikujących się ze sobą za pośrednictwem wspólnego protokołu komunikacyjnego TCP/IP. Internet zaprojektowano tak by w razie awarii części sieci lub któregoś z komputerów macierzystych informacja dotarła do celu wybierając inna niż ta uszkodzona trasę. Protokół TCP/IP zapewnia trwałość i niezawodność komunikacji między komputerami. Zasada działania omawianego protokołu jest bardzo prosta. Przed wysłaniem informacji z jednego komputera do drugiego , jest ona dzielona na ponumerowane, odpowiednio nazwane i zaadresowane pakiety. Komputer-adresat zbiera otrzymane dane i w oparciu o informacje przekazane przez protokół TCP/IP łączy je z powrotem w jedną całość. W przypadku, gdy któryś z pakietów nie dociera do miejsca przeznaczenia, jest on wysyłany jeszcze raz ale tym razem najprawdopodobniej inną trasą.

Internet jest globalnym systemem wymiany informacji, opartym o technologie sieci komputerowych. Na płaszczyźnie software’owej, podstawą funkcjonowania Internetu jest oprogramowanie działające na bazie architektury klient-serwer. Zadaniem programów typu klient jest (na życzenie użytkownika) przesłanie programowi typu serwer żądania wykonania jakiejś konkretnej usługi. Programy typu „serwer” służą do realizacji żądań programów klienckich.

Przykładowo: przeglądarka internetowa (Explorer lub Navigator) zainstalowana na komputerze użytkownika sieci, jako program kliencki, wysyła do zdalnego komputera, wyposażonego w oprogramowanie typu serwer, żądanie wyświetlenia danej strony internetowej – serwer realizuje usługę poprzez odwołanie się do zasobów komputera na którym jest zainstalowany i wysłanie ich programowi typu klient.

Bardzo często, błędnie łączy się pojęcie internetu z pojęciem WWW(World Wide Web) .

WWW nie jest siecią (lub zbiorem sieci) komputerową. WWW jest programowym systemem komunikacji oraz wymiany informacji hipertekstowej, używanym w sieci internetowej.

Cechą charakteryzującą WWW jest to, iż zbudowany jest on z hipertekstu, czyli informacji niekoniecznie posiadającej strukturę liniową. Dokumenty WWW tworzą ze sobą swoistą siatkę powiązań (WEB) za pomocą tzw. linków, czyli znajdujących się w jednym dokumencie odwołań do innych dokumentów. Kliknięcie na link powoduje wczytanie i wyświetlenie, przez program kliencki (tu-przeglądarka internetowa), żądanego dokumentu.

Jak już wcześniej napisałem, WWW stanowi system wymiany informacji i komunikacji i jako taki pozwala zarówno na przekaz informacji oraz jej gromadzenie. Te cechy WWW sprawiają, że nie jest on tylko jednostronnym środkiem masowego przekazu, ale systemem umożliwiającym komunikowanie interakcyjne. Używając formularzy HTML, programów CGI oraz środowiska SSI, programista WWW może stworzyć system manipulacji strukturą hipertekstu.

Każdy komputer działający w internecie musi mieć swój unikalny identyfikator. Jest nim tzw. numer IP wyznaczany według hierarchicznego i numerycznego schematu. Dzięki systemowi nazewnictwa domen internetowych DNS istnieje korespondencja pomiędzy numerami IP(np. 130.122.7.9) a zwyczajowymi nazwami adresowymi (np:sci.pl).

Nazwy alfanumeryczne są zdecydowanie łatwiejsze w użyciu, zapamiętaniu i interpretacji niż „czyste” numery IP. Nazwy domen składają się z sekwencji oddzielonych od siebie kropkami. Ciąg znaków umieszczony w szeregu na miejscu pierwszym od prawej jest nadrzędną nazwą domeny. Z reguły określa typ organizacji będącej właścicielem domeny lub kraj z którego pochodzi.

Nazwa domeny	Typ organizacji / kraj
com	Organizacja typu komercyjnego (commercial)
edu	Instytucja edukacyjna
gov	Instytucja rządowa
mil	Organizacja wojskowa (głównie amerykańskie)
net	Dostawcy usług sieciowych
org	Z reguły organizacje non-profit

Przeglądarki w procesie wyszukiwania i interpretowania informacji sieciowych, korzystają z protokołów i układów adresowych.

Dostęp do informacji zgromadzonych na serwerach internetowych ,w zależności od typu usługi, przeglądarki uzyskują za sprawą zastosowania swoistego dla danego typu usługi zbioru zasad komunikacyjnych (protokołu). Przeglądarki mogą komunikować się z serwerami przy użyciu następujących protokołów :

1. HTTP(Hypr Text Transfer Protocol)-Służy do transmisji hipertekstu w sieciach komputerowych.

2. FTP(File Transfer Protocol)-Przeznaczony jest do transferu plików.

3. GOPHER- Umożliwia dzielenie się informacjami przy wykorzystaniu systemu menu , dokumentów i połączeń z sesjami TELNET.

4. NEWS- (Network News Transfer Protocol, NNTP) – Jest to protokół do dystrybucji wiadomości w systemie Usenet. Usenet nie jest siecią komputerową, lecz systemem dla przekazywania opóźnionych w czasie wypowiedzi tekstowych pomiędzy współpracującymi ze sobą komputerami.

Adres odnoszacy się do konkretnego zasobu w internecie określa się jako URL (Uniforme Resource Locator). URL oparty jest o składnię określającą możliwy sposób uzyskania zasobu. Adres URL zawiera ścieżkę dostępu do dokumentu oraz inne informacje np:rodzaj protokołu (uzależniony od typu usługi):

• Http://www.sci.pl – adres ten odnosi się do komputera sieciowego na którym zainstalowany jest serwer WWW obsługujący domenę sci.pl . Wpisanie tego adresu do przeglądarki przyniesie efekt w postaci załadowania oraz wyświetlenia przez program kliencki dokumentu hipertekstowego o czym świadczy początkowy fragment adresu warunkujący użycie protokołu HTTP.

• Ftp://ftp2.qdnet.pl – ten URL odnosi się do serwera ftp.

• News:pl.rec.amiga – Jest to URL odnoszący się do usenetowej grupy dyskusyjnej.

Jak już wcześniej napisałem, Internet jest globalnym systemem komunikacji i wymiany informacji . WWW można zasadniczo podzielić na dwie grupy obszarów komunikacyjno/informacyjnych :

–obszary komercyjne w skład których wchodzą między innymi : firmowe serwisy internetowe, handel elektroniczny czy biznesowe systemy wymiany danych .

-obszary niekomercyjne zawierające między innymi serwisy edukacyjne, studia i szkolenia online, internetową ewangelizację, strony organizacji rządowych czy non profit, a nawet akcje charytatywne(np. akcja „Pajacyk 2000’) i wiele innych.

Informacja w WWW najczęściej zorganizowana jest w plikach określanych mianem stron internetowych. Strony mogą zawierać trzy typy prezentacji danych:

-tekst zawirający znaki: litery alfabetu, liczby, wypunktowania itp.

-grafikę czyli tzw.clip arts , zdjęcia, ilustracje, wizualizacje 3d i inne statyczne elementy wizualne.

-multimedia czyli dźwięk, animacje , filmy wideo, przekaz wideo lub audio.

Poza danymi prezentowanymi na stronach WWW na ww. sposoby, serwisy WWW mogą też zawierać programy np.: reagujące na zachowanie odbiorcy strony.

Strony WWW magazynowane są na dyskach twardych komputerów działających jako serwery. Program kliencki(przeglądarka internetowa) wysyła do serwera żądanie wyświetlenia strony internetowej, ten odwołuje się do zasobów komputera, na którym jest zainstalowany i przekazuje przeglądarce kopie żądanych informacji. Przeglądarka interpretuje je i wyświetla w zaprogramowanej formie. Wyświetlenie i interpretacja informacji wysłanych przez serwer do przeglądarki odbywa się na komputerze klienta, czyli użytkownika przeszukującego zasoby sieci. Jeżeli do strony internetowej dołączony jest program, to bardzo często zdarza się, że użytkownik za pośrednictwem klienta, zdalnie uruchamia taki program na platformie serwerowej po czym serwer przesyła przeglądarce jedynie efekt działania takiego programu.

Od początku istnienia WWW liczba dostępnych stron WWW urosła do wielu milionów.

Użyteczność tak ogromnego zbioru danych byłaby zerowa gdyby użytkownicy WWW nie potrafili wypracować modyfikowalnego systemu wyszukiwania konkretnych informacji.

Jednym z często spotykanych sposobów wyszukiwania informacji jest korzystanie z tzw. linków- czyli znajdujących się w obrębie jednej strony WWW odnośników do innych, najczęściej o podobnej tematyce. Zdecydowanie najpopularniejszym sposobem magazynowania informacji o zasobach sieciowych oraz korzystania z tych informacjiprzywyszukiwaniu konkretnych danych jest użycie tzw. internetowych systemów wyszukiwawczych . Wyszukiwarki internetowe są programami zintegrowanymi z ogromnymi bazami danych o zasobach sieci. Informacje w systemach wyszukiwawczych są najczęściej katalogowane tematycznie, a ich wyszukiwanie oparte jest o system słów kluczowych i operatorów (and, or itp.). Dodanie nowego hasła do bazy danych wyszukiwarki odbywa się zazwyczaj przez polecenie add przez wypełnienie odpowiedniego ekranowego formularza. Istnieje wiele różnych wyszukiwarek, np. Yahoo, Lycos, Altavista, Infoseek, HotBot, Google lub polska wyszukiwarka Wow (są to tylko rdzenne części ich nazw, np. pełny adres wyszukiwarki Yahoo ma postać – www. yahoo. com).

Na płaszczyźnie użytkowej korzystanie z internetu jest bardzo proste i nie wiąże się z wymogiem posiadania szerokiej, specjalistycznej wiedzy. Aby uzyskać dostęp do internetu przeciętny użytkownik powinien posiadać komputer wyposażony w modem lub kartę sieciową . Po uzyskaniu połączenia z siecią wystarczy uruchomić odpowiednio skonfigurowany program kliencki. Programami najczęściej wykorzystywanymi do korzystania z usług internetowych są Internet Explorer, Netscape Navigator, Outlook Express , Netscape Massenger , przy czym dwa pierwsze służą do przeglądania zasobów WWW zaś pozostałe są klientami usług pocztowych i Usenetu.

Na zakończenie tego krótkiego wprowadzenia, chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na kilka cech Internetu, które sprawiają, że tak wyraźnie różni się on od innych środków masowego przekazu.

Pierwsza i w mojej ocenie najważniejszą cechą odróżniającą Internet od innych środków masowego przekazu jest interaktywność medium. Innymi słowy użytkownik ma duży wpływ na tryb wyświetlania żądanych informacji, ale też w środowisku WWW może bezpośrednio modyfikować zawartość np. stron WWW, dostosowując je do swoich potrzeb. Przykładem takiej interaktywności są serwisy WWW, zawierające programy uruchamiane przez użytkownika w trakcie korzystania ze strony. Użytkownik przekazuje takiemu programowi dane wejściowe(np. swój wiek) i otrzymuje odpowiednio obrobione dane wyjściowe( np. data urodzin).

Druga z omawianych cech Internetu to multimedialność . Internet nie posiada ograniczeń w dziedzinie formy przekazywanej informacji. Może to być tekst, ilustracje, dźwięk, obraz zarówno statyczny jak i ruchomy czy przekaz wideo analogiczny (w formie, nie technologii) do telewizyjnego.

Kolejną z cech jest ciągłość czasowa procesu nadawczego. Internet jest dostępny 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i 364 dni w roku.

Z reguły nie istnieją jakieś określone pory nadawania i materiał opublikowany w sieci jest na ogół dostępny o każdej porze dnia, przynajmniej przez jakiś czas.

Na koniec pragnąłbym wymienić jeszcze jedną bardzo ważną cechę Internetu : łatwość publikacji. Praktycznie każdy, bez długotrwałego przygotowania i wiedzy specjalistycznej może stworzyć prosta stronę internetową. Mając gotową stronę, jej publikacja w sieci i udostępnienie masowemu odbiorcy jest również bardzo proste i co najważniejsze – nie musi wiązać się z żadnymi nakładami finansowymi .

Internet jest medium (i zjawiskiem społecznym) które powstało i na przestrzeni 30 lat swego istnienia, ulegało przeobrażeniom w wyniku planowanych działań poprzedzonych pracą koncepcyjną. Innymi słowy najpierw zawsze była idea- postulat i to z reguły nietechniczny lecz społeczno-komunikacyjny(np: koncepcja ogólnoświatowego systemu dostępu do zasobów literackich XANADU), potem zaś rozwiązania techniczne konstruowane jako odpowiedź na ten postulat.

Można chyba bez cienia przesady powiedzieć, że historia Internetu jest historią wizjonerów.

Vannevar Bush, Ted Nelson, Tim Barners-Lee czy Marc Andreesen, to tylko niektóre z nazwisk ludzi, którzy swoimi koncepcjami z pogranicza informatyki, socjologii, psychologii czy filozofii przyczynili się do rozwoju sieci internetowej na płaszczyznach: technologicznej i społecznej. Kolejna część mojej pracy poświęcona jest ww. autorom i zawierać będzie ogólne omówienie historii Internetu.

3.3. Historia Internetu

Historia internetu zaczyna się właściwie w połowie lat sześćdziiesiątych. Wtedy to powołana przez departament obrony rządu USA ,agencja ARPA (Advanced Research Projects Agency) przyjęła założenia budowy sieci komputerowej odpornej na atak atomowy . Koncepcja sieci ARPA zakładała, że będzie ona pozbawiona centralnego punktu kontroli i dowodzenia, przy tym ilość połączeń międzywęzłowych będzie na tyle duża, że uszkodzenie czy nawet zniszczenie części z nich nie wpłynie znacząco na funkcjonowanie całości.

Sieć ARPA zdecydowano się oprzeć o technologię pakietową (Pocket Switching), której głównym elementem było dzielenie przesyłanych informacji na pakiety , wysyłanie ich do miejsca docelowego różnymi „trasami” oraz tam składanie ich z powrotem w całość.

Pierwsza sieć ARPA powstała w 1969 roku poprzez połączenie czterech superkomputerów(jak na tamte czasy) i nadano jej nazwę ARPA-net. W 1973 roku sieć przekroczyła granice Ameryki i dołączono do niej pierwsze dwa komputery w Europie . Do roku 1979 Arpa- net powiększał się o około jeden komputer co3 tygodnie. Po raz pierwszy nazwy „Internet” użyli w 1974 Vint Cerf i Bob Kahn w artykule Transmission Control Protocol. W 1974 roku Ray Tomlinson stworzył program do przesyłania elektronicznych wiadomości w Internecie, wtedy też został wysłany pierwszy e-mail.

Pod koniec lat 70-tych zaczęto rozważać możliwości połączenia ARPA-net z innymi sieciami komputerowymi (internetingu). Osiągnięcie tego celu wymagało jednak stworzenia nowego zbioru przepisów przesyłania pakietów między różnymi sieciami. W 1983 roku stary zbiór przepisów(protokół) zwany NCP(network control protocol) zastąpiono nowym –działającym do dzisiaj :TCP/IP.

Początkowo nie istniał podział TCP/IP jednak z czasem w protokole wyodrębniono IP- odpowiedzialne za adresowanie oraz TCP- odpowiedzialne za pakietyzację.

Wraz z upływem czasu powstawało coraz więcej lokalnych sieci komputerowych opartych o protokół TCP/IP, wszystkie one były przyłączane do ARPA-net za pośrednictwem innych komputerów bramkowych(router).

Każdy nowy komputer w sieci otrzymywał swój unikalny numer IP.

W 1965 roku Ted Nelson po raz pierwszy użył pojęcia „hipertekst”. W znaczeniu Nelsona hipertekst jest tekstem nie ograniczonym do bycia sekwencją. Hipertekst miał łączyć dokumenty tak by stanowiły one siatkę relacji. Hipertekst zatem w założeniach miał rozszerzać strukturę dokumentów, dzieląc je na zdefiniowane fragmenty dostępne i nadające się do wykorzystania w wielu częściach dokumentu.

W 1989 roku Tim Barners Lee z Europejskiego Laboratorium Fizyki Cząstkowej(CERN) zaproponował społeczności fizyków stworzenie hipertekstowego systemu wymiany informacji. Barners Lee sformułował przy tym szereg postulatów dotyczących korzystania z systemu. Do najważniejszych należały te, w których każdy użytkownik powinien posiadać jednolity, w pełni kompatybilny z innymi systemami interfejs, pozwalający na równorzędny dostęp do informacji z wielu różnych komputerów.

Do końca 1990 roku w oparciu o propozycje Barnersa Lee stworzono i uruchomiono na komputerze NEXT prototyp systemu i interfejsu do jego obsługi (nazwany www).Po serii testów w obrębie sieci CERN interfejs www udostępniono społeczności fizyków 19 sierpnia 1991.

15 stycznia 1992 roku interfejs www stał się ogólnie dostępny, zaś jeszcze w tym roku CERN zademonstrowała sieć WWW (zbudowaną na bazie interfejsu www) naukowcom z całego świata. Do końca 1992 roku działało już 50 serwerów WWW. Na początku 1993 pojawiły się pierwsze bardzo jeszcze prymitywne przeglądarki zasobów sieci oparte o filozofię GUI(Graphical User Interface).

Wydarzeniem przełomowym w historii internetu i WWW wydaje się być powstanie w 1993 roku przeglądarki internetowej Mosaic , działającej w systemie unix/x window. Mosaic był efektem pracy zespołu kierowanego przez studenta Uniwersytetu Illinois w Urbana-Champaign Marca Anderseena. Do głównych zalet Mosaica należały ciekawe rozwiązania graficzne i prostota obsługi (point and click). Mosaic bez wątpienia przysporzył WWW wielu nowych entuzjastów, ale, co w mojej ocenie ważniejsze, stworzył także używany do dzisiaj standard wyglądu i funkcjonowania programów typu Web Browser. Pod koniec 1993 roku na całym świecie działało już ok. 500 serwerów sieci WWW. W 1994 Marc Anderseen wraz z Jimem Clarkiem założył firmę Netscape Communications Company . Błyskawiczny i spektakularny sukces finansowy Netscape skłonił wiele firm do inwestowania znacznych środków finansowych w internet.

W czerwcu 1994 roku działało już 1500 ogólnie dostępnych serwerów WWW.

Wzrost popularności WWW szedł w parze ze wzrostem celowości powołania instytucji nadzorującej stabilny rozwój internetu. Instytucja taka powstała z inicjatywy Massechusetts Institutte of Technology (MIT) oraz CERN i przyjęła nazwę World Wide Web organization(WWWO). Z czasem WWWO zmieniło nazwę na World Wide Web Consortium(WWWC) i przekształciło się w konsorcjum uniwersytetów i prywatnych firm, kierowane przez Laboratory for Computer Science (LSC)MIT przy współpracy z CERN i francuskim instytutem nauk informatycznych INRIA(Institute National de recherche en Informatique et en Automatique).

W roku 1995 nastąpiła gwałtowna komercjalizacja oraz rozwój technologiczny internetu .

Kolejne wersje przeglądarek www(Netscape oraz Microsoft) zawierały rozszerzone implementacje HTML oraz cały szereg narzędzi i elementów dodatkowych, usprawniających

i zabezpieczających transakcje gotówkowe. W maju 1995 roku istniało 15000 serwerów WWW a grono członków WWWC powiększyło się o takie firmy jak AT&T, IBM, MCI, Novell, Sun Microsystems i wiele innych.

W tym samym roku trzy największe firmy amerykańskie dostarczające usług sieciowych (głównie w obrębie własnych sieci) Prodigy, Compuserv i America Online udostępniły swoim użytkownikom WWW.

Wraz ze wzrostem liczby użytkowników WWW rosła też ilość zasobów informacji dostępnej w internecie . W kwietniu 1995 roku ilość skatalogowanych w Yahoo połączeń wynosiła 39000 wobec 100 – rok wcześniej.

W kolejnych latach nastąpiła prawdziwa ekspozja popularności internetu i WWW.

W przeciągu 7 lat od powstania WWWC, organizacja ta autoryzowała pięć kolejnych standardów HTML. Równolegle tysiące firm z całego świata wnosiły swój wkład do rozwoju technologicznego sieci na płaszczyźnie, sprzętowej (hardware) oraz programowej (software).

W Polsce o internecie możemy mówić od roku 1991 kiedy to powołany do życia został Zespół Koordynacyjny Naukowej Akademickiej Sieci Komputerowej(NASK).

Z wykorzystaniem funduszy Komitetu Badań Naukowych powstała pierwsza sieć szkieletowa IP. We wrześniu 1991 roku uzyskała ona przez Kopenhagę połączenie z siecią europejską a w grudniu 1991 również z siecią amerykańską. Do końca 1991 roku polska sieć IP miała kształt gwiazdy z centrum w Warszawie i za pośrednictwem kabli telefonicznych łączyła ośrodki akademickie z Krakowa, Warszawy, Torunia, Poznania, Łodzi, Lublina i Białegostoku.

W 1992 roku łącze Warszawa – Kopenhaga zostało zastąpione szybszym łączem satelitarnym, dodatkowo uruchomiono kolejne łącze naziemne do Wiednia. Szacuje się że w roku 1992 liczba użytkowników polskiej sieci internetowej wynosiła około 10 tysięcy, rok później było ich już 30 tysięcy, zaś w 1997 około miliona. Wraz ze wzrostem liczby użytkowników zwiększała się tez przepustowość łącz (Tabelka)

Dzisiaj internet ma ponad 300 mln. użytkowników i jest dostępny na całym świecie, przez sieci krajowe lub za pośrednictwem łącz satelitarnych. W dziedzinie techniki łączenia, sieci wykorzystują łącza kablowe miedziane i światłowodowe, łącza radiowe naziemne i satelitarne oraz ostatnio okablowanie pierwotnie służące dostarczaniu energii elektrycznej.

W dziedzinie oprogramowania, WWW wygląda dzisiaj już zupełnie inaczej niż w momencie swego powstania. Statyczne dokumenty hipertekstowe jakie królowały w pierwszych latach istnienia WWW zastąpione zostały przez dynamiczne, często bardzo zaawansowane programistycznie, serwisy www, Programiści tworzący serwisy www i usługi internetowe mogą korzystać z technologii html, dhtml, vrml, java, cgi, fash, shockwave, realaudio , realvideo i wielu innych. Internet udostępnia użytkownikom możliwość przesyłu danych w formatach tekstowych, dźwięku oraz obrazu wideo. Otwarta architektura przeglądarek internatowych(web browsers) pozwala na kolejne implementacje dodatków(plug ins) stale rozszerzających możliwości WWW.